Η απεργία πείνας των μεταναστών που ξεκίνησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη την Τρίτη 25 Ιανουαρίου 2011 φέρνει στο προσκήνιο τα μεγάλα προβλήματα που βιώνουν οι μετανάστες στη χώρα μας. Πολλοί μετανάστες που κατά καιρούς έχουν εξασφαλίσει τη νόμιμη παρουσία τους στην Ελλάδα, σήμερα, λόγω της οικονομικής κρίσης, βρίσκονται σε αδυναμία να καλύψουν τις προϋποθέσεις για την άδεια παραμονής τους και ειδικότερα την εξασφάλιση των απαραίτητων ενσήμων που ο σχετικός νόμος προβλέπει. Επιπλέον, αρκετοί είναι εκείνοι που πριν πολλά χρόνια έχουν υποβάλλει αιτήματα για τη χορήγηση πολιτικού ασύλου, δίχως όμως η Πολιτεία να προχωρά στην εξέταση των αιτήσεών τους, με αποτέλεσμα να παραμένουν εγκλωβισμένοι στην ελληνική επικράτεια. Τέλος, πολλοί είναι οι μετανάστες που έχουν εισέλθει στην Ελλάδα, λόγω των πολέμων και των οικονομικών συνθηκών που η νεο-αποικιοκρατική Δύση έχει επιφυλάξει και επιβάλλει στις χώρες τους. Αυτή η κατηγορία ανθρώπων βρίσκεται αφημένη στο έλεος των κάθε λογής κυκλωμάτων στυγνής εκμετάλλευσης, αλλά και ανυπεράσπιστη μπροστά σε φαινόμενα έντονης κρατικής καταστολής και ανεξέλεγκτης δράσης ποικίλλων φασιστικών συμμοριών.
Μπροστά σ’ αυτήν την πραγματικότητα, που δεν τιμά μια κοινωνία που θέλει να ονομάζεται δημοκρατική και πολιτισμένη, τριακόσιοι περίπου μετανάστες θέλησαν να κάνουν ορατό το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν και να ζητήσουν λύσεις: έλλογες διαδικασίες νομιμοποίησης των μεταναστών και των προσφύγων που να συνάδουν με τις οικουμενικές ανθρωπιστικές αρχές και αξίες. Δεν κατέλαβαν την Νομική Σχολή. Επέλεξαν να εγκατασταθούν σ’ ένα δημόσιο χώρο, στο χώρο που διακονείται το Δίκαιο και η Δικαιοσύνη, για να γίνουν ορατοί σε μια Πολιτεία που καμώνεται ότι δεν τους βλέπει. Η εγκατάσταση των απεργών πείνας προέκυψε μετά από την απόφαση του Συλλόγου Φοιτητών της Νομικής Σχολής να στεγαστεί εκεί ο αγώνας των μεταναστών, με δεδομένο ότι η παρουσία τους στους χώρους της Νομικής δεν παρακώλυε τη λειτουργία της Σχολής: στο χώρο που επελέγη, λόγω ανακαίνισης, δεν επιτελείται καμιά εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα από το 2009 και εξής.
Με τα παραπάνω δεδομένα, η ανοίκεια προς το ακαδημαϊκό ήθος απόφαση της Κοσμητείας της Νομικής Σχολής να διακόψει τη λειτουργία της τελευταίας, και μάλιστα με την προσβλητική αιτιολογία «για λόγους υγιεινής» (!), στάθηκε καταλυτική για την πορεία των εξελίξεων. Αφαιρώντας ουσιαστικά, την κρίσιμη εκείνη στιγμή, την πρωτοβουλία των κινήσεων από την ίδια την ακαδημαϊκή κοινότητα, τη μόνη υπεύθυνη για τη διαχείριση και προάσπιση του πανεπιστημιακού ασύλου, η απόφαση αυτή υποδαύλισε παράλληλα τα ρατσιστικά φοβικά σύνδρομα που συστηματικά καλλιεργούν συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Στο σκηνικό που διαμορφώθηκε δεν εκπλήσσει η στάση της υπουργού Παιδείας Α. Διαμαντοπούλου, η οποία έσπευσε κι εκείνη από την πλευρά της, να εκμεταλλευτεί πολιτικά την κατάσταση: μιλώντας υποτιμητικά για «καταυλισμό μεταναστών», επιχείρησε να νομιμοποιήσει, με πρόσχημα το πανεπιστημιακό άσυλο, την επίθεση κατεδάφισης που έχει εξαπολύσει ενάντια στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο. Η προσπάθεια της κυβέρνησης να επιτεθεί στις αρχές αυτοδιοίκησης του δημόσιου πανεπιστημίου, την κρίσιμη εκείνη ώρα έμοιαζε στην πράξη να δικαιώνεται από την ηγεσία της ΠΟΣΔΕΠ, όταν ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας κ. Σταυρακάκης και η γραμματέας κ. Μπουρνόβα, δίχως να συγκαλέσουν τη Διοικούσα Επιτροπή, ζητούσαν την εκκένωση της Νομικής από τους απεργούς πείνας. Και τούτο, στο φόντο των πρωθυπουργικών δηλώσεων που, ξεπερνώντας κάθε δημοκρατικό όριο, καταδίκαζαν την ενέργεια των απεργών πείνας ως «κατάλυση του κράτους δικαίου»!
Μέσα στο κενό που άφησε η αδυναμία ή η απροθυμία των αρμόδιων πανεπιστημιακών παραγόντων να υπερασπιστούν έγκαιρα και αποφασιστικά τα ίδια τα ακαδημαϊκά δικαιώματα, ενισχύθηκε το εκρηκτικό μείγμα ξενοφοβίας, αντιδημοκρατικών αντανακλαστικών και κοινωνικού αυταρχισμού που κυριάρχησε σε όλη τη διάρκεια αυτής της κρίσης. Το κλίμα αυτό δεν κατόρθωσε, βέβαια, να το αναστρέψει η επιτυχής προσπάθεια, την ύστατη πλέον ώρα, του πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Πελεγρίνη, να παρέμβει με γνώμονα, όπως είπε, όχι μόνο τη «νομιμότητα» αλλά και το «δημόσιο συμφέρον». Όμως, στο σκηνικό αυτό, η έννοια του «δημόσιου συμφέροντος» είχε χάσει πια τη σημασία της. Ο δρόμος είχε ανοίξει για την πρωτοφανή στα δημοκρατικά χρονικά εισαγγελική παρέμβαση, σύμφωνα με την οποία σήμερα καλούνται να παρουσιαστούν ενώπιον του Εισαγγελέα ο κ. Πελεγρίνης και πέντε μέλη της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης, με κατηγορίες κακουργηματικού χαρακτήρα.
Με όλες αυτές τις εξελίξεις, δεν δέχονται μόνο ισχυρό πλήγμα βασικές δημοκρατικές αρχές. Ακόμα μια φορά, συσκοτίσθηκαν τα πραγματικά προβλήματα. Συσκοτίστηκε η έλλειψη βασικών δικαιωμάτων των συνανθρώπων μας αυτών, τους οποίους, οι συνθήκες της οικονομικής κρίσης και η πολιτική του ελληνικού κράτους, οδήγησαν στην απελπισία. Αλλά αποκρύφτηκε επιμελώς και κάτι ακόμα: η ιδιαίτερη φύση του πανεπιστημιακού θεσμού του ασύλου, εκείνο που το καθιστά πραγματικά άσυλο, στις σύγχρονες εκκοσμικευμένες κοινωνίες: πέρα από την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών –τόσο αυτονόητη σε καθεστώς δημοκρατίας, ώστε να μοιάζει μάλλον παράδοξη η θέσπιση ειδικού χώρου για να την προασπίσει!- το πανεπιστημιακό άσυλο συνιστά κοινωνική κατάκτηση που διασφαλίζει την κοινωνική έκφραση και διαμαρτυρία των αδύναμων, κατατρεγμένων ή μειοψηφικών κοινωνικών ομάδων. Ας μας προβληματίσει όλους ότι αυτή η κοινωνική πρακτική της χρήσης του πανεπιστημιακού ασύλου τέθηκε εν αμφιβόλω, μέσα στους κόλπους της ίδιας της πανεπιστημιακής κοινότητας, στην περίπτωση των αγωνιζόμενων μεταναστών.
Η απεργία πείνας τριακοσίων ανθρώπων δεν καταλύει δημοκρατικούς θεσμούς. Αντίθετα, στοχεύει στη διεύρυνση της δημοκρατίας και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι αιτιάσεις της κυβέρνησης, πολιτικών και δημοσιογράφων περί υποκινούμενων μεταναστών από υστερόβουλες και ιδιοτελείς πολιτικές ομάδες και κόμματα, αποκαλύπτουν με τον πιο κραυγαλέο τρόπο μια πραγματικά ρατσιστική αντίληψη που υποτιμά τους μετανάστες ως άτομα με αυτονομία σκέψης και πράξης. Αντίθετα, αυτοί είναι που εκμεταλλεύονται την απεργία πείνας των μεταναστών στην Νομική Σχολή για να αποσπάσουν την προσοχή της κοινής γνώμης από την πολιτική του Μνημονίου, αλλά και από την χρόνια εμπλοκή των στελεχών του εγχώριου πολιτικού συστήματος στα βεβαιωμένα σκάνδαλα χρηματισμού και διαφθοράς.
Δηλώνουμε την αμέριστη συμπαράστασή μας στον αγώνα των μεταναστών απεργών πείνας και καλούμε το ελληνικό κοινοβούλιο να επεξεργαστεί ένα πλαίσιο για τα θέματα της μετανάστευσης με κριτήρια που υπακούουν στο σεβασμό των οικουμενικών ανθρωπίνων και των κοινωνικών δικαιωμάτων.