Της Liliana Saliaj
Επειδή γίνονται πολλές συζητήσεις γύρω από το κατά πόσο είναι εφικτή μια διαδικασία νομιμοποίησης σε αυτή τη συγκυρία και κατά πόσο μπορεί η Ελλάδα να σηκώσει το βάρος της μετανάστευσης, ή κατά πόσο χωράει τους μετανάστες, θα ήθελα να καταθέσω τις σκέψεις, τους προβληματισμούς και τα επιχειρήματά μου.
Πιστεύω ότι μια καινούργια διαδικασία νομιμοποίησης όχι μόνο είναι εφικτή αλλά και χρήσιμη και με πολλά οφέλη, πρωτίστως για την κοινωνία και τη χώρα, αν με ψυχραιμία απαντήσουμε στα διλήμματα που βάζει η κυβέρνηση και η άκρα δεξιά.
Για τη μαύρη εργασία
Για να καταπολεμήσεις τη μαύρη εργασία, τι καλύτερο από μια διαδικασία νομιμοποίησης, που θα δίνει πρόσβαση στη νόμιμη εργασία, είτε μερικής είτε πλήρους απασχόλησης; Η νόμιμη εργασία των μεταναστών θα συμβάλλει στα ασφαλιστικά ταμεία, στις συντάξεις, στην κοινωνική πρόνοια, παρέχοντας λύση σε μια χώρα που αντιμετωπίζει τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα. Αυτή η συμβολή των μεταναστών, μέσα από τη σκληρή εργασία, αλλά σε μερικές περιπτώσεις και με τίμημα την ίδια τους τη ζωή, είναι τεκμηριωμένη και αναμφισβήτητη.
Τι χειρότερο για τη χώρα από το να εγκαταλείπει τόσο μεγάλο, νέο εργατικό δυναμικό σε καθεστώς παρανομίας; Σε τι ωφελεί αυτό, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που η κυβέρνηση διακηρύσσει ότι διεξάγει πόλεμο κατά της αδήλωτης, παράνομης εργασίας, κατά της εισφοροδιαφυγής, κατά της φοροδιαφυγής; Το κράτος είναι το ίδιο που αφαιρεί το δικαίωμα στη νόμιμη εργασία από τους μετανάστες με το να τους κρατάει σε καθεστώς παρανομίας, εκθέτοντάς τους στην εκμετάλλευση από εκείνους, που παρέχοντας για αντάλλαγμα ένα ξερό μεροκάματο και καμία ασφαλιστική κάλυψη, κερδίζουν εις βάρος και των μεταναστών και του κοινωνικού συνόλου.
Για το «δε χωράει άλλο η Ελλάδα» (;)
Ο προβληματισμός ότι «δε χωράει άλλο η Ελλάδα» είναι ένα συχνό επιχείρημα, στη βάση ότι υπάρχει ήδη πολύ μεγάλη ανεργία και άρα τι κάνουν αυτοί οι άνθρωποι εδώ; Ας αναλύσουμε το ζήτημα λίγο βαθύτερα.
Από τη μία, οι μετανάστες κάνουν δουλειές που ακόμα δεν προτιμούν να κάνουν οι ντόπιοι. Δεν ανταγωνίζονται τους ανέργους που στη μεγάλη πλειοψηφία τους είναι νέοι επιστήμονες και οι οποίοι διεκδικούν εξειδικευμένη δουλειά. Ούτε ευθύνονται για τα εργοστάσια που κλείνουν, ούτε για τις κενές οργανικές θέσεις στα σχολεία, τα νοσοκομεία, τις δημόσιες υπηρεσίες. Αντίθετα, η συμμετοχή τους συμβάλει στην ανάπτυξη θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη της οικονομίας.
Από την άλλη, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, οι μετανάστες θέλουν να φύγουν σε άλλη χώρα, ενώ με το καθεστώς της παρανομίας στην πραγματικότητα εγκλωβίζονται εδώ. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει και ο κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙ». Η κατάργησή του δεν είναι απλώς ένα αίτημα. Η τροποποίησή του είναι ήδη σε εξέλιξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικά μετά από απόφαση ευρωπαϊκού δικαστηρίου που καταδίκασε την Ελλάδα, για παραβίαση των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο, γιατί δεν τους παρέχει ανθρώπινη και αξιοπρεπή διαβίωση. Αυτό από μόνο του θα δώσει σε μεγάλο βαθμό λύση στο πρόβλημα.
Επίσης, η έκδοση άδειας παραμονής δίνει τη δυνατότητα να επισκεφτούν τη χώρα καταγωγής τους και τις οικογένειές τους άνθρωποι που είναι εγκλωβισμένοι εδώ για πολλά χρόνια και εν τέλει να αποφασίσουν τι είναι καλύτερο για αυτούς, να μείνουν εκεί και να χτίσουν το μέλλον τους ή να είναι χωρίς δουλειά στους δρόμους της Ελλάδας και της Ευρώπης;
Στην Ιταλία έχει εφαρμοστεί το μέτρο να δίνεται δυνατότητα εξόδου των μεταναστών στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας για διάστημα δύο χρόνων.
Την ίδια στιγμή, από την Ελλάδα έχει ήδη επιστρέψει στις χώρες καταγωγής τους σημαντική μερίδα μεταναστών που ήταν χρόνια εδώ και έμειναν χωρίς δουλειά.
Επιπλέον η Ελλάδα αφαιρεί το δικαίωμα να δώσει σε νόμιμους παλιούς μετανάστες την άδεια «Επί μακρόν διαμένοντος – Ε.Κ.», που είχε ήδη αργήσει να εφαρμόσει σε σχέση με την υπόλοιπη Ε.Ε., όταν άρχισε το 2005 και μετά από καταγγελίες. Οι προϋποθέσεις που θέτει η ελληνική κυβέρνηση, ένσημα, εισόδημα, γνώση της ελληνικής γλώσσας και ιστορίας (αλήθεια σε τι ωφελεί αυτό σε μια κάρτα που είναι ευρωπαϊκής εμβέλειας!!!), σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και χωρίς να υπάρχουν στοιχειώδεις υποδομές για να την απόκτηση αυτής της γνώσης, έχουν οδηγήσει στο ότι αυτή την άδεια την έχουν αποκτήσει μόλις 150 μετανάστες(!)
Για την αύξηση της εγκληματικότητας
Αν το κράτος θέλει πραγματικά να χτυπήσει την εγκληματικότητα, τι πιο αποτελεσματικό από το να εφαρμόσει μια νέα διαδικασία νομιμοποίησης των μεταναστών.
Στην πραγματικότητα όταν αφήνεις τους ανθρώπους στην παρανομία ευνοείς την εγκληματικότητα, τη δημιουργία της κατάστασης της Ομόνοιας, του Αγ. Παντελεήμονα κτλ. Αφήνεις τους ανθρώπους εκτεθειμένους στην καταστολή της αστυνομίας, σε επιθέσεις ακροδεξιών στοιχείων, στην εκμετάλλευση από κάθε είδους εγκληματικά κυκλώματα, είτε ντόπια είτε από τις χώρες τους. Τους οδηγείς στην απόλυτη εξαθλίωση – δεν μπορούν ούτε να φύγουν, ούτε να μείνουν, ούτε να βρουν στέγη, δουλειά, τροφή και νερό. Πώς θα ζήσουν, πώς θα επιβιώσουν; Το κράτος πάει τόσο μακριά που τελικά αμφισβητεί το ίδιο το δικαίωμα αυτών των ανθρώπων στη ζωή.
Εν τέλει, ποιοι έχουν συμφέρον από το να συντηρείται αυτή η κατάσταση; Μήπως έτσι η όποια κυβέρνηση εξασφαλίζει ένα εργαλείο που θα μπορεί να χρησιμοποιήσει όταν χρειαστεί για να αποπροσανατολίσει τον κόσμο από τα τις βαθύτερες κοινωνικές αιτίες και τα κοινωνικά προβλήματα; Μήπως χτυπώντας τους μετανάστες ικανοποιεί την άκρα δεξιά, η ενίσχυση της οποίας οφείλεται στη όξυνση τέτοιων καταστάσεων, με αντάλλαγμα την εξασφάλιση συμμάχων σε όποιο αντικοινωνικό μέτρο θέλει να περάσει;
Για την ασφάλεια της κοινωνίας
Ισχυρίζονται ότι οι λαθρομετανάστες αποτελούν κίνδυνο για τη ασφάλεια της ελληνικής κοινωνίας. Ας το δεχτούμε. Δεν είναι καλύτερο για την ίδια την ασφάλεια της κοινωνίας να κάνει το κράτος τη νομιμοποίηση, να ξέρει πόσοι, ποιοί και πού είναι; Αυτό έγινε στην Ισπανία το 2005 με πρόσχημα την ασφάλεια της Ισπανικής κοινωνίας. Τότε η Ισπανική κυβέρνηση έκανε ουσιαστική νομιμοποίηση με μια απλή υπεύθυνη δήλωση – όνομα, επίθετο, διεύθυνση κατοικίας. Νομιμοποίησε όσους μετανάστες υπήρχαν εκεί, και ακόμα συνεχίζει με μια πιο ανεκτική, φιλομεταναστευτική πολιτική, σε αντίθεση με τη δήθεν διαδικασία νομιμοποίησης στην Ελλάδα το 2005 που στην πραγματικότητα, θέτοντας χίλια δύο εμπόδια και προϋποθέσεις, οδήγησε στην απονομιμοποίηση.
Ανάπηρες λύσεις
Οι φράκτες, τα ναρκοπέδια, οι ατέλειωτες περιπολίες της FRONTEX και της ελληνικής συνοριοφυλακής δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα. Αντίθετα, όχι μόνο το επιδεινώνουν, αλλά δημιουργούν καταστάσεις ανθρωπιστικής κρίσης με εγκλήματα κατά ζωής που συστηματικά διαπράττουν. Αλλά ας το δούμε σκληρά από ωφελιμιστική σκοπιά και μόνο. Δεν έχει απαντήσει κανείς στο ερώτημα πόσο κοστίζουν τελικά όλα αυτά. Μήπως αντίθετα χώροι υποδοχής και υποδομές στήριξης κόστιζαν λιγότερο;
Ας πάρουμε το παράδειγμα εμάς των Αλβανών μεταναστών. Τι αποδείχτηκε καλύτερο; Μία ρατσιστική αντιμετώπιση και καταστολή από την αστυνομία με ένα εκατομμύριο απελάσεις που κόστισαν πανάκριβα, με πρόσχημα ότι αποτελούσαμε κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια, ή μήπως η νομιμοποίηση και η ένταξη στην κοινωνία, με όλα τα οφέλη που είχε;
Οι πιέσεις που έχει δεχτεί η κυβέρνηση από τις απανωτές απεργίες πείνας προσφύγων για άσυλο και μεταναστών για άδεια παραμονής δεν της επιτρέπουν άλλο να κρύβει τα προβλήματα είκοσι ετών κάτω από το χαλί. Αντί να ασχοληθεί με μια σοβαρή μεταναστευτική πολιτική, ακόμα και τώρα διατηρεί αδιάλλακτη στάση, παρόλο που η ζωή των απεργών διατρέχει μεγάλο κίνδυνο – αν όχι άμεσα, σίγουρα μακροπρόθεσμα, λόγω μόνιμων βλαβών σε ζωτικά όργανα, σαν αποτέλεσμα της σκληρής απεργίας που επέλεξαν για να ακουστούν. Προτείνει «λύσεις» σαν το «καθεστώς ανοχής», συγχέει σκόπιμα την κατάσταση των απεργών πείνας, η οποία είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα προβλημάτων που δημιούργησαν οι ίδιες οι κυβερνήσεις, με το πρόβλημα της μεγάλης ροής προσφύγων από αραβικές χώρες, λόγω των εξεγέρσεων, το οποίο η Ελλάδα μαζί με την Ε.Ε. και τον Ο.Η.Ε. πρέπει να αντιμετωπίσουν από κοινού, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και με βάση το διεθνές δίκαιο. Είναι και αυτοί άνθρωποι όπως και οι Έλληνες, οι Κινέζοι κ.ά. Από την άλλη, αντί να επιχειρείται αποσύνδεση της άδειας παραμονής από τα ένσημα δεν μπαίνει στον κόπο ούτε καν μείωσης του απαιτούμενου αριθμού. Οδηγεί σε άλλη παγίδα: ότι δήθεν δίνει στους μετανάστες τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν τα απαιτούμενα ένσημα καταγγέλλοντας τους εργοδότες και η άδεια παραμονής θα εξαρτηθεί από την απόφαση δικαστηρίου!!!
Ας μην αναφερθούμε στα ίσα κοινωνικά, εργασιακά και πολιτικά δικαιώματα που θα έπρεπε να θεωρούνται αυτονόητα. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς μόνο το συμφέρον και τα οφέλη της ίδιας της κοινωνίας από μια διαδικασία ουσιαστικής νομιμοποίησης.
Λιλιάνα Σαλίαϊ
Μετανάστρια στο πλευρό των 300 απεργών πείνας
